"Το Χρήμα ως Κέρδος" (Μέρος 23ο)

"Μονάχα η εργατική δύναμη δημιουργεί όλες τις αξίες"

 Ποια είναι η συνέπεια αυτής της αλήθειας;

«Στη σημερινή μας κεφαλαιοκρατική κοινωνία η εργατική δύναμη είναι ένα εμπόρευμα. Έχει δηλαδή την ιδιαίτερη ιδιότητα να είναι μια δύναμη που δημιουργεί αξία, πηγή αξίας, και μάλιστα, όταν χρησιμοποιηθεί κατάλληλα, πηγή περισσότερης αξίας απ’ ότι έχει η ίδια. 

 Με τη σημερινή κατάσταση της παραγωγής, η ανθρώπινη εργατική δύναμη δε δημιουργεί μονάχα μέσα σε μια μέρα μεγαλύτερη αξία απ’ ότι έχει και στοιχίζει η ίδια. Με κάθε νέα επιστημονική ανακάλυψη, με κάθε νέα τεχνική εφεύρεση μεγαλώνει αυτό το περίσσευμα του καθημερινού προϊόντος της εργατικής δύναμης πάνω από το καθημερινό της κόστος, μικραίνει δηλαδή το κομμάτι εκείνο της εργάσιμης μέρας (με το οποίο καλύπτει ο εργάτης τα έξοδα συντήρησής του), που ο εργάτης δουλεύει για την αναπλήρωση του μεροκάματού του, και μεγαλώνει επομένως, από την άλλη, εκείνο το κομμάτι της εργάσιμης μέρας που είναι υποχρεωμένος να δωρίζει στον καπιταλιστή από την εργασία χωρίς να πληρώνεται γι’ αυτήν. 

  Κι αυτή είναι η οικονομική συγκρότηση όλης της σημερινής μας κοινωνίας: Μονάχα η εργαζόμενη τάξη είναι αυτή που δημιουργεί όλες τις αξίες. Γιατί η αξία είναι μονάχα μια άλλη έκφραση της εργασίας, η έκφραση εκείνη με την οποία χαρακτηρίζεται στη σημερινή κεφαλαιοκρατική κοινωνία το ποσό της κοινωνικά αναγκαίας εργασίας που κρύβεται μέσα σε ένα ορισμένο εμπόρευμα… 

 Απ’ όλη τη μάζα των προϊόντων, που παράγει η εργατική τάξη, παίρνει πίσω μονάχα ένα μέρος για τον εαυτό της… Έτσι, από τη μια μεριά έχουμε αμέτρητα πλούτη και περίσσευμα προϊόντων, που οι αγοραστές δεν μπορούν να απορροφήσουν. Από την άλλη μεριά, η μεγάλη μάζα της κοινωνίας, έχει προλεταριοποιηθεί, έχει μεταβληθεί σε μισθωτούς εργάτες και ακριβώς γιαυτό έγινε ανίκανη να ιδιοποιηθεί αυτό το περίσσευμα προϊόντων. 

 Η διάσπαση της κοινωνίας σε μια μικρή τάξη, υπερβολικά πλούσια, και σε μια μεγάλη, χωρίς καμιά ιδιοκτησία τάξη μισθωτών εργατών, έχει σαν αποτέλεσμα, η κοινωνία να ασφυκτιά μέσα στη δική της την αφθονία, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία των μελών της μόλις ή καθόλου δεν προστατεύεται από την εσχάτη στέρηση». *

 Γίνεται φανερό λοιπόν, ότι ο μισθωτός εργάτης, σαν ατομικός παραγωγός εμπορευμάτων, χοντρικά, για να έχουμε μια αναλογία, πρέπει να εργαστεί πλέον δυο μέρες, για να ιδιοποιηθεί το μέρος εκείνο που του αναλογεί, από την κοινωνική παραγωγή των προϊόντων που έχουν παραχθεί σε μια μέρα. Εννοείται ο εργάτης, που έχει “διασφαλισμένη” εργασία. Πρέπει δηλαδή, να δουλέψει δυο μέρες, για να ζήσει πραγματικά την μια!! Σκέψου τον άνεργο!!

Και ενώ έτσι συμβαίνει, ο ίδιος δεν το αντιλαμβάνεται, επειδή ακριβώς, δεν είναι εύκολο να δει, ότι κατά την ανταλλαγή διαφορετικών προϊόντων σαν αξίες, διαφορετικές εργασίες εξομοιώνονται μεταξύ τους, ως αφηρημένη ανθρώπινη εργασία. Ότι δηλαδή κατά την ανταλλαγή των προϊόντων, οι άνθρωποι ανταλλάσουν, απλά και μόνο, τις προσωπικές τους εργασίες. (Γιατί ο άνεργος δυστυχεί; Γιατί γίνεται μη αναγκαίο για τους "αγοραστές", το μοναδικό  δικό του προϊόν, η εργατική του δύναμη).

Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. “Ενός κακού έπονται μύρια” που λέει το παλιό γνωμικό. 

Από τη στιγμή που η κοινωνική παραγωγή προϊόντων μπορεί να είναι πολλαπλάσια από την καταναλωτική δυνατότητα της κοινωνίας, επόμενο είναι “η κοινωνία να ασφυκτιά μέσα στη δική της την αφθονία”, και έτσι να «ξεσπά μια κοινωνική επιδημία που σε κάθε άλλη προηγούμενη εποχή θα φαινόταν σαν παραλογισμός. Η επιδημία της υπερπαραγωγής. Η κοινωνία ξαφνικά βρίσκεται πάλι πίσω σε κατάσταση στιγμιαίας βαρβαρότητας. Θα ’λεγε κανείς ότι ένας λοιμός, ένας γενικός καταστροφικός πόλεμος της έκοψε όλα τα μέσα ύπαρξης. Η βιομηχανία, το εμπόριο φαίνονται εκμηδενισμένα…» **

 Αλλά φαίνεται ότι κι αυτό δεν φτάνει, ώστε να συνειδητοποιήσουν οι εργαζόμενοι, ότι μόνο με τη ριζική ανατροπή του εκμεταλλευτικού συστήματος, θα βρουν τέλος τα δεινά των ίδιων και όλης της κοινωνίας. 

 «Δεν φτάνει που οι όροι της εργασίας εμφανίζονται στον ένα πόλο σαν κεφάλαιο, ενώ στον αντίθετο πόλο υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν τίποτα να πωλήσουν εκτός από την εργατική δύναμη. Δεν φτάνει επίσης που εξαναγκάζονται άνθρωποι να πουλούν θεληματικά τον εαυτό τους. Στην παραπέρα πορεία της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής αναπτύσσεται μια εργατική τάξη, που από αγωγή, παράδοση και συνήθεια αναγνωρίζει σαν αυτονόητους φυσικούς νόμους τις απαιτήσεις του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής....» ***

 Η αγωγή, η παράδοση και η συνήθεια, λειτουργούν έτσι, και συμμετέχουν μ' ένα δικό τους "φυσικό" τρόπο, στην φετιχοποίηση του εμπορεύματος και του κεφαλαίου γενικά, ώστε να δημιουργείται η εντύπωση στον μισθωτό, παρά το γεγονός ότι μονάχα ένα μέρος από την καθημερινή του εργασία πληρώνεται, ενώ το άλλο μέρος μένει απλήρωτο, και ενώ αυτή η απλήρωτη εργασία αποτελεί ακριβώς το ποσό, από το οποίο σχηματίζεται η υπεραξία ή το κέρδος, με συνέπεια όλα τα δεινά που επιφέρει αυτή η αλήθεια, να γίνεται αποδεκτό από τον ίδιο τον εργαζόμενο, πως όλο το καθημερινό ξόδεμα της εργατικής του δύναμης, όλος ο χρόνος της εργασίας του, είναι πληρωμένος. Είναι αυτή η απατηλή όψη του μισθωτού συστήματος, που παρουσιάζει ακόμα και την απλήρωτη εργασία σαν πληρωμένη. 

Ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής όμως, όπως έχει διαφανεί, είναι η βασική αιτία μυστικοποίησης του εμπορεύματος, συνεπώς, του κεφαλαίου και του χρήματος.

 Συνεχίζεται…

 * Καρλ Μαρξ, “Μισθωτή εργασία και κεφάλαιο”, σελ. 17 – 19, εκδ. ΣΕ Αθήνα 2010.

** Μαρξ - Ένγκελς, "Μανιφέστο του ΚΚ", σελ. 32, εκδ. ΣΕ Αθήνα 2004.
 

*** Καρλ Μαρξ, "Το ΚΕΦΑΛΑΙΟ", σελ. 762, εκδ. "Σύγχρονη Σκέψη", Αθήνα 1975.